A Jezus znowu rzekł do nich: «Pokój wam! Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam». Po tych słowach tchnął na nich i powiedział im: «Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane». Oto słowo Pańskie.
Niedziela Zesłania Ducha Świętego. Wprowadzenie do liturgii. Niedziela Zesłania Ducha Świętego gromadzi nas na Eucharystii, by wysławiać Boga za całe dzieło paschalne Chrystusa. Radujmy się darem zmartwychwstałego Pana, przez który Bóg nieustannie odnawia oblicze ziemi i nasze serca.
Wniebowstąpienie czy Zesłanie Ducha Świętego. Obchody wielkanocne zmieniały się na przestrzeni wieków. W dawnych czasach procesja rezurekcyjna odbywała się w Wielką Sobotę po liturgii Wigilii Paschalnej, czyli ok. 24.00.
Fast Money. Zesłanie Ducha Świętego, znane również jako ,,Zielone Świątki”, to czas, w którym Kościół przeżywa tajemnicę posłania Parakleta do Apostołów. Ze względu na to, że ten obchód jest uroczystością, czyli świętem najwyższej rangi, Kościół przygotowuje się do niego tak przez nowennę (często łączoną z nieszporami)[1], jak i przez wigilię sprawowaną w sobotni wieczór. Warto ją zatem lepiej samym początku należy sobie odpowiedzieć na następujące pytanie: czym w ogóle jest ,,wigilia”? Nicetas z Remezjany (+po 414 r.) poucza, że jest to święte czuwanie[2]. Zatem Wigilia Zesłania Ducha Świętego jest świętym czuwaniem poprzedzającym uroczystość Pięćdziesiątnicy. Zwyczaj sprawowania takiej modlitwy w sobotni wieczór ma swoje źródło w Dziejach Apostolskich, gdzie Apostołowie z Matką Bożą modlili się, oczekując przyjścia Parakleta[3]. Jednakże pierwsze wzmianki o praktykowaniu tego typu nabożeństw pojawił się w okolicach V wieku[4]. Takie czuwanie musiało być oparte na trwaniu w modlitwie tak narządami zewnętrznymi (np. oczami), jak i wewnętrznymi (sercem)[5]. Dzień Pięćdziesiątnicy kończy okres Wielkiej Nocy, a więc wieńczy czas wielkanocnej radości. Dlatego czuwanie przed tą uroczystością łączy się w pewien sposób ze wielkosobotnią wigilią. Tak, jak tamta wigilia poprzedzała pięćdziesiąt dni radości, tak też czuwanie przed Pięćdziesiątnicą poprzedza wielką radość z przyjścia Pocieszyciela, która zwieńczy owe pięćdziesiąt dni w rycie rzymskim można celebrować tę wigilię w dwóch formach – starej (sprzed 1955 r.) i nowej (tj. po reformie liturgicznej). Najpierw uwaga zostanie poświęcona tej drugiej celebracji. W 2019 r. Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów zatwierdziła polskie tłumaczenia modlitw i innych tekstów formularza Wigilii Zesłania Ducha Świętego, którego można używać w Zwyczajnej Formie Rytu Rzymskiego[6]. Taką celebrację można sprawować na dwojaki sposób: w formie dłuższej lub krótszej (w połączeniu z nieszporami lub bez nich). Na potrzeby tego artykułu przedstawiona zostanie jedynie forma dłuższa bez łącznia Mszy św. z godziną kanoniczną. Tak więc liturgia odbywa się w zwykły sposób, aż do Kyrie (włącznie). Później – opuszczając w tym miejscu hymn Gloria – kapłan odmawia kolektę. Po kolekcie można wygłosić zachętę wprowadzającą w liturgię słowa, która została podana w odpowiednich dokumentach[7]. Następnie wszyscy siadają i wysłuchują kolejno sześciu czytań przeplatanych śpiewem międzylekcyjnym i kolektami:Lekcja pierwsza – Rdz 11, 1-9: ,,Pomieszanie języków przy budowie wieży Babel”.Psalm pierwszy – Ps 33 (32), 10 -15. Refren: ,,Szczęśliwy naród wybrany przez Pana”.Kolekta po pierwszej druga – Wj 19, 3-8a. 16-20b: ,,Bóg zstępuje na górę Synaj w ogniu”.Psalm drugi – Dn 3, 52-56. Refren: ,,Chwalebny jesteś, wiekuisty Boże”.Kolekta po drugiej trzecia – Ez 37, 1-14: ,,Duch daje życie”.Psalm trzeci – Ps 107 (106), 2-9. Refren: ,,Chwalmy na wieki miłosierdzie Pana”.Kolekta po trzeciej czwarta – Jl 3, 1-5: ,,Wyleję Ducha mojego”.Psalm czwarty – Ps 104 (103). Refren: ,,Niech zstąpi Duch Twój i odnowi ziemię”.Hymn GloriaKolekta po czwartej piąta, czyli epiostoła – Rz 8, 22-27: ,,Duch przychodzi z pomocą naszej słabości”.Alleluja – J 7, 37-39. Werset: ,,Przyjdź Duchu Święty, napełnij sera swoich wiernych i zapal w nich ogień swojej miłości”.Lekcja szósta, czyli Ewangelia – J 7, 37-39: ,,Strumienie wody żywej”[8].Po Ewangelii występuje homilia. Następnie zaś modlitwa wiernych, której dwa warianty (do wyboru) zamieszczono w odpowiednich księgach[9]. Dalej liturgia odbywa się jak zwykle. W kanonie mszalnym odmawia się specjalną wstawkę tajemnicy dnia. Natomiast na koniec liturgii można udzielić uroczystego błogosławieństwa wiernym[10].Widać zatem, że liturgia słowa w tej Mszy św. jest bardziej rozbudowana, w czym przypomina trochę II część liturgii Wigilii Paschalnej. Podobna rzecz ma miejsce w liturgii Nadzwyczajnej Formy Rytu Rzymskiego sprawowanej według ksiąg sprzed 1955 roku. W celu lepszego zrozumienia, o czym mowa, poniższej została przedstawiona struktura liturgii tej Mszy:Najpierw występuje sześć proroctw (przeplatanych kolektami i śpiewami):Lekcja pierwsza – Rdz 22, 1-19: ,,Niedoszła ofiara z syna Abrahama”.Lekcja druga – Wj 14, 24-31; 15, 1a: ,,Zatopienie wojsk Farona w Morzu Czerwonym”Traktus – Wj 15, trzecia – Pwt 31, 22-30: ,,Mojżesz napisał pieśń i spisuje Prawo”.Traktus – Pwt 32, czwarta – Iz 4, 1-6: ,,Pan oczyści lud”.Traktus – Iz 5, piąta – Ba 3, 9-38: ,,Mowa proroka”.Lekcja szósta – Ez 37, 1-14: ,,Ożywię wysuszonych kości”.Następnie kapłan zmienia ornat na kapę w kolorze fioletowym i podąża wraz z asystą do chrześnicy. W tym czasie występuje Traktus (Ps 42 (41), 2-4). Przy chrzcielnicy występują modlitwy, podczas których kapłan kilkukrotnie błogosławi wodę, dotyka jej, rozdziela ją i wylewa na cztery strony świata, trzykrotnie w nią dmucha, zanurza trzy razy paschał w wodzie, powtórnie wykonuje trzykrotne dmuchnięcie w wodę i wyjmuje paschał z wody. Potem nabiera się wody do kociołka i pokrapia wiernych. Po tym obrzędzie wlewa się do wody Olej Katechumenów i Krzyżmo Święte, które później kapłan rozprowadza w obrzędzie poświęcenia wody i zmieszania w niej świętych olejów chór rozpoczyna śpiewać litanię do Wszystkich Świętych, podczas której asysta wyższa ma zdjęte szaty wierzchnie i leży na posadzce. W trakcie tej modlitwy, a dokładniej na wezwanie ,,Peccatores”, asysta idzie do zakrystii i przebiera się w szaty koloru litanii rozpoczyna się Msza święta. Wówczas zapala się świece ołtarzowe. Nie występuje jednak introit. Chór więc zaczyna śpiew od Kyrie. Podczas hymnu Gloria rozbrzmiewają dzwony i zaczynają grać organy. Później występuje kolekta, po której odczytuje się kolejną lekcję, tj. epistołę (Dz 19, 1-8: ,,Św. Paweł udziela Koryntianom chrztu”). Następnie występuje radosne Alleluja (Ps 107 (106), 1) i Traktus (Ps 117 (116)). Po tym śpiewie diakon – lub gdy go nie ma celebrans – odczytuje Dobrą Nowinę (J 14, 15-21: ,,Zapowiedź Pocieszyciela”). W tej liturgii nie odmawia się Credo. Następnie Msza św. przebiega tak, jak zwykle. Prefacja mszalna jest przedmową o Duchu Świętym, zaś w kanonie są zawarte specjalne modlitwy do odmówienia podczas tej liturgii (Communicantes i Hanc igitur)[11].Spoglądając na te dwie liturgie, a zwłaszcza na celebracje wg ksiąg sprzed 1955 r. dostrzeże się, że Wigilia Zesłania Ducha Świętego ma bardzo podobny wygląd do celebracji Wigilii Paschalnej. Nic więc dziwnego, że nazywaną ją ,,małą Paschą”[12]. Jednak istotną różnicą jest przesłanie obrzędu. W Wigilię Paschalną Kościół w czytaniach ukazuje historię zbawienia od Adama po Chrystusa. Natomiast w Wigilię Pięćdziesiątnicy jest ukazane przyjście Chrystusa pochodzącego od Abrahama – człowieka sprawiedliwego i posłusznego Bogu. Natomiast czytanie o oczyszczeniu ludu, w którym występuje siedem kobiet lgnących do jednego mężczyzny symbolizuje połączenie się rodzaju ludzkiego z Chrystusem w chrzcie, o którym jest mowa w ostatnim czytaniu. Wszystkie te lekcje mają za zadanie ukazać wiarę Abrahama, która ma pobudzać jego duchowe dzieci w pełnieniu dobrych czynów. Czytając rodowód Jezusa Chrystusa, można zauważyć, że Abraham był Jego przodkiem[13]. Zbawiciel zaś w swoim życiu (tak, jak Abraham) był posłuszny Bogu[14]. Dlatego starotestamentalna postać patriarchy została w pewien sposób podkreślona w życiu Jezusa, który również obiecał ludziom łączność ze sobą. Jest ona jednak uwarunkowana uwierzeniem w Zbawiciela i przyjęciem chrztu. Właśnie dlatego w przeddzień tej uroczystości Kościół chrzcił katechumenów. Powyższy tekst ukazał wygląd oraz przesłanie liturgii Wigilii Zesłania Ducha Świętego, dzięki czemu będzie można lepiej przygotować się na święto Zesłania Ducha Świętego oraz owocniej uczestniczyć w liturgii wigilijnej sprawowanej w sobotę poprzedzającą MakowskiBibliografia:Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów: Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii. Zasady i wskazania. Poznań: Pallottinum, z Remezjany: O czuwaniach sług Boga. Tłum. Jóźwiak M. Wrocław: TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, 2015Niedziela Zesłania Ducha Świętego. Wieczorna Msza Wigilijna. Kraków: Fundacja Dominikański Ośrodek Liturgiczny, S.: Wigilia Zesłania Ducha Świętego – inspiracja dla życia i misji Kościoła. W: [online] [dostęp: ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Konferencji Episkopatu Polski: Dłuższa forma Mszy Wigilijnej Niedzieli Zesłania Ducha Świętego. W: ,,Vademcum Liturgiczne” [online] [dostęp: Wigilii Zesłania Ducha Świętego. Według ksiąg liturgicznych sprzed 1955 roku. W: ,,FSSP Kraków” [online] [dostęp: Nowennę odmawia się ze względu na słowa Pisma, zob. Dz 1, 14; Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów: Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii. Zasady i wskazania. Poznań: Pallottinum, 2003, pkt. 155.[2] Zob. Nicetas z Remezjany: O czuwaniach sług Boga. Tłum. Jóźwiak M. Wrocław: TUM Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, 2015, s. 13.[3] Zob. Dz 1, 14.[4] Zob. Jeziorski S.: Wigilia Zesłania Ducha Świętego – inspiracja dla życia i misji Kościoła. W: [online] [dostęp: Zob. Tamże, s. 43.[6] Zob. Komisja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Konferencji Episkopatu Polski: Dłuższa forma Mszy Wigilijnej Niedzieli Zesłania Ducha Świętego. W: ,,Vademcum Liturgiczne” [online] [dostęp: ,,Drodzy bracia i siostry, rozpoczynając Wigilię Zesłania Ducha Świętego, za przykładem Apostołów i uczniów, którzy razem z Maryją, Matką Jezusa, trwali na modlitwie oczekując Ducha obiecanego przez Pana, w pokoju serca wysłuchajmy teraz słowa Bożego. Rozważajmy, jak wielkie rzeczy uczynił Bóg dla swojego ludu i módlmy się, aby Duch Święty, którego Ojciec posłał, jako pierwszy dar dla wierzących, udoskonalał swoje dzieło na świecie”. Niedziela Zesłania Ducha Świętego. Wieczorna Msza Wigilijna. Kraków: Fundacja Dominikański Ośrodek Liturgiczny, 2019, s. 4.[8] Zob. Tamże, s. 5-14.[9] Zob. Tamże, s. 14-16.[10] Na podstawie: Tamże.[11] Na podstawie: Obrzędy Wigilii Zesłania Ducha Świętego. Według ksiąg liturgicznych sprzed 1955 roku. W: ,,FSSP Kraków” [online] [dostęp: Zob. Jeziorski S.: Wigilia Zesłania Ducha Świętego – inspiracja dla życia i misji Kościoła. W: [online] [dostęp: Zob. Mt 1, 1.[14] Zob. Flp 2, 8.
Pierwsze Czytanie (Dz 2,1-11): Kiedy nadszedł dzień Pięćdziesiątnicy, znajdowali się wszyscy razem na tym samym miejscu. Nagle spadł z nieba szum, jakby uderzenie gwałtownego wiatru, i napełnił cały dom, w którym przebywali. Ukazały się im też języki jakby z ognia, które się rozdzielały, i na każdym z nich spoczął jeden. I wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym, i zaczęli mówić obcymi językami, tak jak im Duch pozwalał mówić. Przebywali wtedy w Jerozolimie pobożni Żydzi ze wszystkich narodów pod słońcem. Kiedy więc powstał ów szum, zbiegli się tłumnie i zdumieli, bo każdy słyszał, jak przemawiali w jego własnym języku. Pełni zdumienia i podziwu mówili: ”Czyż ci wszyscy, którzy przemawiają, nie są Galilejczykami? Jakżeż więc każdy z nas słyszy swój własny język ojczysty? – Partowie i Medowie, i Elamici, i mieszkańcy Mezopotamii, Judei oraz Kapadocji, Pontu i Azji, Frygii oraz Pamfilii, Egiptu i tych części Libii, które leżą blisko Cyreny, i przybysze z Rzymu, Żydzi oraz prozelici, Kreteńczycy i Arabowie – słyszymy ich głoszących w naszych językach wielkie dzieła Boże”. Psalm Responsoryjny: 103 R/. Niech zstąpi Duch Twój i odnowi ziemię. Błogosław, duszo moja, Pana, Boże mój, Panie, Ty jesteś bardzo wielki! Jak liczne są dzieła Twoje, Panie, ziemia jest pełna Twych stworzeń. Kiedy odbierasz im oddech, marnieją i w proch się obracają. Stwarzasz je, napełniając swym duchem i odnawiasz oblicze ziemi. Niech chwała Pana trwa na wieki, niech Pan się raduje z dzieł swoich, Niech miła Mu będzie pieśń moja, będę radował się w Panu. Drugie Czytanie (1Kor ): Ga 5, 16-25 Bracia: Postępujcie według ducha, a nie spełnicie pożądania ciała. Ciało bowiem do czego innego dąży niż duch, a duch do czego innego niż ciało, i stąd nie ma między nimi zgody, tak że nie czynicie tego, co chcecie. Jeśli jednak pozwolicie się prowadzić duchowi, nie będziecie podlegać Prawu. Jest zaś rzeczą wiadomą, jakie uczynki rodzą się z ciała: nierząd, nieczystość, wyuzdanie, bałwochwalstwo, czary, nienawiść, spory, zawiść, gniewy, pogoń za zaszczytami, niezgoda, rozłamy, zazdrość, pijaństwo, hulanki i tym podobne. Co do nich zapowiadam wam, jak to już zapowiedziałem: ci, którzy się takich rzeczy dopuszczają, królestwa Bożego nie odziedziczą. Owocem zaś Ducha jest: miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność, łagodność, opanowanie. Przeciw takim cnotom nie ma Prawa. A ci, którzy należą do Chrystusa Jezusa, ukrzyżowali ciało swoje z jego namiętnościami i pożądaniami. Mając życie od Ducha, do Ducha się też stosujmy. SEKWENCJA : Przybądź, Duchu Święty, Ześlij z nieba wzięty Światła Twego strumień. Przyjdź, Ojcze ubogich, Przyjdź, Dawco łask drogich, Przyjdź, Światłości sumień. O, najmilszy z gości, Słodka serc radości, Słodkie orzeźwienie. W pracy Tyś ochłodą, W skwarze żywą wodą, W płaczu utulenie. Światłości najświętsza, Serc wierzących wnętrza Poddaj Twej potędze. Bez Twojego tchnienia, Cóż jest wśród stworzenia? Tylko cierń i nędze. Obmyj, co nieświęte, Oschłym wlej zachętę, Ulecz serca ranę. Nagnij, co jest harde, Rozgrzej serca twarde, Prowadź zabłąkane. Daj Twoim wierzącym, W Tobie ufającym, Siedmiorakie dary. Daj zasługę męstwa, Daj wieniec zwycięstwa, Daj szczęście bez miary. Śpiew przed Ewangelią (---): Alleluja, alleluja, alleluja. Przyjdź, Duchu Święty, napełnij serca swoich wiernych i zapal w nich ogień swojej miłości. Tekst Ewangelii (J 20,19-23): Wieczorem owego pierwszego dnia tygodnia, tam gdzie przebywali uczniowie, gdy drzwi były zamknięte z obawy przed Żydami, przyszedł Jezus, stanął pośrodku i rzekł do nich: «Pokój wam!» A to powiedziawszy, pokazał im ręce i bok. Uradowali się zatem uczniowie ujrzawszy Pana. A Jezus znowu rzekł do nich: «Pokój wam! Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam». Po tych słowach tchnął na nich i powiedział im: «Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane». «Weźmijcie Ducha Świętego» Mons. José Ángel SAIZ Meneses, Arcybiskup Sewilli (Sevilla, Hiszpania) Dzisiaj, w Dzień Zesłania Ducha Świętego, spełnia się obietnica, którą Chrystus złożył Apostołom. Wieczorem w dzień Paschy tchnął na nich i powiedział im: «Weźmijcie Ducha Świętego» (J 20,22). Przybycie Ducha Świętego w Dzień Zesłania odnawia i prowadzi do pełni ten dar w sposób uroczysty i z zewnętrznymi tego przejawami. To kulminacja tajemnicy paschalnej. Duch, którego obwieszcza Jezus, stwarza w uczniu nową jakość człowieczeństwa i tworzy jedność. Kiedy pycha ludzi prowadzi ich do rzucenia wyzwania Bogu poprzez zbudowanie wieży Babel, Bóg miesza ich języki i nie mogą się porozumieć. W Zesłanie Ducha Świętego dzieje się odwrotnie: przez łaskę Ducha, Apostołowie mogą być zrozumiani przez ludzi najróżniejszych narodowości i języków. Duch Święty jest wewnętrznym Mistrzem, który prowadzi ucznia do prawdy, który skłania go do czynienia dobra, który go pociesza w bólu, który przemienia go od wewnątrz, dając mu nową siłę i nowe zdolności. Pierwszego dnia Zesłania ery chrześcijańskiej, Apostołowie byli zgromadzeni w towarzystwie Maryi i modlili się. Skupienie, postawa modlitewna są nieodzowne, aby otrzymać Ducha. «Nagle dał się słyszeć z nieba szum, jakby uderzenie gwałtownego wiatru, i napełnił cały dom, w którym przebywali. Ukazały się im też języki jakby z ognia, które się rozdzieliły, i na każdym z nich spoczął jeden» (Dz 2,2-3). Wszyscy napełnili się Duchem Świętym i zaczęli odważnie głosić. Ci przerażeni ludzie zostali przemienieni w odważnych głosicieli, którzy nie bali się więzienia, tortur, ani męczeństwa. Nie jest to dziwne; była w nich moc Ducha. Duch Święty, Trzecia Osoba Przenajświętszej Trójcy, jest duszą mojej duszy, życiem mojego życia, istnieniem mojego istnienia; uświęca mnie, jest gościem najgłębszego wnętrza mojej osoby. Aby osiągnąć dojrzałość w życiu wiary, konieczne jest, by relacja z Nim była coraz bardziej świadoma, bardziej osobista. Świętując Zesłanie Ducha, otwórzmy na oścież drzwi naszego wnętrza. Myśli na dzisiejszą Ewangelię «Gdzie jest Kościół, tam jest i Duch Boga; a gdzie jest Duch Boży, tam jest Kościół i wszelka łaska» (Święty Ireneusz z Lyonu) «Sakrament Pokuty wynika bezpośrednio z tajemnicy paschalnej. Przebaczenie nie jest owocem naszych wysiłków, ale darem Ducha Świętego, który zanurza nas w kąpieli miłosierdzia i łaski, która płynie bez przerwy z otwartego na oścież serca Chrystusa ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego» (Franciszek) «Symbol Apostolski łączy wiarę w odpuszczenie grzechów z wiarą w Ducha Świętego, a także z wiarą w Kościół i w komunię świętych. Chrystus Zmartwychwstały, dając Apostołom Ducha Świętego, udzielił im swojej Boskiej władzy odpuszczania grzechów» (Katechizm Kościoła Katolickiego, nr 976) Inne komentarze Msza w Wigilię (J 7,37-39) «Strumienie wody żywej popłyną z jego wnętrza» Rev. D. Joan MARTÍNEZ Porcel (Barcelona, Hiszpania) Dzisiaj kontemplujemy osobę Jezusa w ostatni dzień Święta Namiotów, gdy to stojąc zawołał donośnym głosem: «Jeśli ktoś jest spragniony, a wierzy we Mnie - niech przyjdzie do Mnie i pije! Jak rzekło Pismo: Strumienie wody żywej popłyną z jego wnętrza» (J 7,37-38). Powiedział to o Duchu. Zstąpienie Ducha jest teofanią, w której wiatr i ogień przypominają nam o transcendencji Boga. Po otrzymaniu Ducha, uczniowie przemawiają bez strachu. W Mszy świętej Wigilijnej widzimy Ducha jako “strumień wody żywej”, niczym ten który wypłynął z Jezusa; i jednocześnie odkrywamy, że także Kościół jest Duchem, który napełnia prawdziwym życiem. Zwykle odnosimy się do roli Ducha na poziomie osobistym, natomiast dziś Słowo Boże zaznacza Jego działanie w całej wspólnocie chrześcijan. «A powiedział to o Duchu, którego mieli otrzymać wierzący w Niego» (J 7,39). Duch tworzy jedność trwałą i mocną, która przemienia wspólnotę w jedno ciało, Ciało Chrystusa. Z drugiej strony, on sam jest źródłem różnorodności darów i charyzmatów, które nas różnią od innych i między nami samymi. Jedność jest jasnym znakiem obecności Ducha w naszych wspólnotach. Najważniejsze w Kościele jest niewidoczne, i jest to właśnie obecność Ducha, który ją ożywia. Gdy patrzymy na Kościół wyłącznie ludzkimi oczyma, bez uczynienia go przedmiotem wiary, błądzimy, gdyż niedostrzegamy w nim działania Ducha. W normalnych napięciach pomiędzy jednostką a ogółem, pomiędzy kościołem powszechnym a lokalnym, między wspólnotą nadprzyrodzoną a wspólnotą braci potrzebujemy przyprawić Kościół pielgrzymujący obecnością Królestwa Bożego. W modlitwie kolekty celebracji eucharystycznej Wigilii prosimy Boga «aby Duch Święty zjednoczył rozdzielone narody, aby każdy w swoim języku oddawał [Mu] chwałę». Obecnie musimy prosić Boga abyśmy umieli odkryć Ducha jako duszę naszej duszy, i duszę Kościoła.
Pierwsze czytanie Wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym Czytanie z Dziejów Apostolskich Kiedy nadszedł dzień Pięćdziesiątnicy, znajdowali się wszyscy razem na tym samym miejscu. Nagle spadł z nieba szum, jakby uderzenie gwałtownego wiatru, i napełnił cały dom, w którym przebywali. Ukazały się im też języki jakby z ognia, które się rozdzieliły, i na każdym z nich spoczął jeden. I wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym, i zaczęli mówić obcymi językami, tak jak im Duch pozwalał mówić. Przebywali wtedy w Jerozolimie pobożni Żydzi ze wszystkich narodów pod słońcem. Kiedy więc powstał ów szum, zbiegli się tłumnie i zdumieli, bo każdy słyszał, jak przemawiali w jego własnym języku. Pełni zdumienia i podziwu mówili: „Czyż ci wszyscy, którzy przemawiają, nie są Galilejczykami? Jakżeż więc każdy z nas słyszy swój własny język ojczysty? – Partowie i Medowie, i Elamici, i mieszkańcy Mezopotamii, Judei oraz Kapadocji, Pontu i Azji, Frygii oraz Pamfilii, Egiptu i tych części Libii, które leżą blisko Cyreny, i przybysze z Rzymu, Żydzi oraz prozelici, Kreteńczycy i Arabowie – słyszymy ich głoszących w naszych językach wielkie dzieła Boże”. Dz 2,1-11 Psalm responsoryjny Refren: Niech zstąpi Duch Twój i odnowi ziemię. Błogosław, duszo moja, Pana, o Boże mój, Panie, Ty jesteś bardzo wielki. Jak liczne są dzieła Twoje, Panie, ziemia jest pełna Twych stworzeń. Refren Gdy odbierasz im oddech, marnieją i w proch się obracają. Stwarzasz je, napełniając swym duchem i odnawiasz oblicze ziemi. Refren Niech chwała Pana trwa na wieki, niech Pan się raduje z dzieł swoich, Niech miła Mu będzie pieśń moja, będę radował się w Panu. Ps 104,1ab i i 34 Drugie czytanie Duch Święty źródłem jedności chrześcijan Czytanie z Pierwszego Listu świętego Pawła Apostoła do Koryntian Bracia: Nikt nie może powiedzieć bez pomocy Ducha Świętego: „Panem jest Jezus”. Różne są dary łaski, lecz ten sam Duch; różne też są rodzaje posługiwania, ale jeden Pan; różne są wreszcie działania, lecz ten sam Bóg, sprawca wszystkiego we wszystkich. Wszystkim zaś objawia się Duch dla wspólnego dobra. Podobnie jak jedno jest ciało, choć składa się z wielu członków, a wszystkie członki ciała, mimo iż są liczne, stanowią jedno ciało, tak też jest i z Chrystusem. Wszyscyśmy bowiem w jednym Duchu zostali ochrzczeni, aby stanowić jedno ciało: czy to Żydzi, czy Grecy, czy to niewolnicy, czy wolni. Wszyscyśmy też zostali napojeni jednym Duchem. 1 Kor 12, Sekwencja Przybądź, Duchu Święty, Ześlij z nieba wzięty Światła Twego strumień. Przyjdź, Ojcze ubogich, Przyjdź, Dawco łask drogich, Przyjdź, Światłości sumień. O, najmilszy z gości, Słodka serc radości, Słodkie orzeźwienie. W pracy Tyś ochłodą, W skwarze żywą wodą, W płaczu utuleniem. Światłości najświętsza, Serc wierzących wnętrza Poddaj Twej potędze. Bez Twojego tchnienia, Cóż jest wśród stworzenia? Jeno cierń i nędze. Obmyj, co nieświęte, Oschłym wlej zachętę, Ulecz serca ranę. Nagnij, co jest harde, Rozgrzej serca twarde, Prowadź zabłąkane. Daj Twoim wierzącym, W Tobie ufającym, Siedmiorakie dary. Daj zasługę męstwa, Daj wieniec zwycięstwa, Daj szczęście bez miary. Śpiew przed Ewangelią Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja Przyjdź, Duchu Święty, napełnij serca swoich wiernych i zapal w nich ogień swojej miłości. Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja Ewangelia Jezus daje Ducha Świętego Ewangelia według świętego Jana Wieczorem w dniu zmartwychwstania, tam gdzie przebywali uczniowie, drzwi były zamknięte z obawy przed Żydami. Przyszedł Jezus, stanął pośrodku i rzekł do nich: „Pokój wam!”. A to powiedziawszy, pokazał im ręce i bok. Uradowali się zatem uczniowie, ujrzawszy Pana. A Jezus znowu rzekł do nich: „Pokój wam! Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam”. Po tych słowach tchnął na nich i powiedział im: „Weźmijcie Ducha Świętego. Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane”. J 20,19-23
psalm na zesłanie ducha świętego